Waddentools - Waddenmozaïek

Een rijke, optimaal functionerende Waddenzee. Dat streefbeeld hebben het Waddenfonds en de provincies Noord-Holland, Fryslân en Groningen voor ogen, aldus het ‘Investeringskader Waddengebied 2016-2026’. Een rijke Waddenzee betekent een compleet voedselweb, met onder meer een gezond visbestand en uitgestrekte schelpdierbanken. Voor vele miljoenen vogels biedt het een kraamkamer, tankstation en broedgebied. De huidige natuurkwaliteit baart zorgen, vooral onder water. Een rijke Waddenzee vraagt om een integrale, evidence-based beheer- en herstelstrategie. Voor het ontwikkelen van een dergelijke strategie slaan vier projecten de handen ineen. Onder de vlag ‘Waddentools’ stellen ze een toolbox samen, een gereedschapskist gevuld met getoetste maatregelen die bijdragen aan een rijke Waddenzee. De toolbox sluit aan op de ‘majeure opgaven’ in het ‘Investeringskader Waddengebied 2016-2026’. Waddentools toetst maatregelen rond opgaven als vismigratie, herstel van de onderwaternatuur en de Waddenzee als tankstation en broedhabitat voor vogels.
Binnen Waddentools richt het vijfjarig project Waddenmozaïek zich op maatregelen voor herstel van de wadbodem in de ondergedoken Waddenzee. Er zijn sterke aanwijzingen dat het onderwaterlandschap monotoner is geworden. In een rijke Waddenzee bestaat de wadbodem uit een veelzijdig mozaïek van zand, slib, schelpen, keien, mosselbanken, zeegrasvelden, platte oesters en andere structuren. De Waddennatuur zou bij zo’n rijkgeschakeerde wadbodem gebaat zijn. Het project Waddenmozaïek experimenteert met herstelmaatregelen voor herstel van zo’n landschapsmozaïek in de ondergedoken Waddenzee. Het project is een initiatief van Natuurmonumenten, Rijksuniversiteit Groningen en het NIOZ Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee. Staatsbosbeheer, Rijkswaterstaat en de Coalitie Wadden Natuurlijk zijn bij het project betrokken. Het project bestaat uit vijf deelprojecten. In vier deelprojecten worden herstelmaatregelen in het veld getoetst met een aanpak van ‘leren door doen’.
De veldexperimenten worden gekoppeld aan wetenschappelijk onderzoek. Waddenmozaïek bestudeert onder meer in hoeverre spontaan natuurherstel plaatsvindt na het afsluiten van gebieden voor bodemberoerende visserij. Ook experimenteert het project met herstel van harde structuren, zoals stenen en schelpengruisbanken, en worden mogelijke maatregelen getoetst om ondergedoken mossel- en oesterbanken en zeegrasvelden te herstellen. Het vijfde deelproject levert de basisinformatie over het voedselweb en de huidige natuurkwaliteit. Deze kennis is cruciaal om het effect van de herstelmaatregelen te beoordelen. Uiteindelijk leiden de deelprojecten tot een natuurkansenkaart en beheeradviezen. Met dit project beantwoorden de projectpartners prioritaire kennisvragen op systeemniveau ter ondersteuning van beheermaatregelen.