Bayesian inductive logic: inductive predictions from statistical hypotheses

Veel onderzoeksresultaten worden met behulp van statistiek verkregen. Vaak worden deze resultaten rechtstreeks overgenomen in de krant. Zelden vraagt de journalist zich eerst af welke uitgangspunten in het onderzoek gehanteerd zijn. De vraag is hoe je op basis van een beperkt aantal waarnemingen uitspraken kunt doen over een groter geheel. Daarbij schiet de statistiek vaak te hulp, maar die rol wordt nogal eens overschat. Promovendus Romeijn onderzocht wat de precieze rol van statistiek kan zijn. Hij betoogt dat waarnemingen alleen onvoldoende zijn voor het trekken van conclusies. Worden die niettemin zuiver op basis van waarnemingen afgegeven, dan heeft de gebruikte statistische methode impliciete aannames. Met andere woorden, ook binnen de statistiek geldt dat uit waarnemingen niets wordt ge­leerd als niet eerst een schema wordt aangenomen om de waarnemingen te ordenen. Zo’n schema bestaat uit een aangenomen statistisch model. Deze visie op statistisch redeneren levert een aantal interessante nieuwe gezichtpunten op in de wetenschapsfilosofie. De onderbepaaldheid van de theorie door de waarnemingen, bijvoorbeeld, moet niet worden opgevat als een probleem maar als een inherent onderdeel van de functie van theorie in het optimaliseren van empirisch onderzoek. Meer in het algemeen kan het proefschrift van Romeijn bijdragen tot een beter begrip van wat wetenschap wel en niet vermag. En een genuanceerde kijk geven op de bekende frase: ‘Wetenschappelijk onderzoek heeft aange­toond dat…