Constitutionele toetsing door de Raad van State

Samenvatting:
Naar Nederlands staatsrecht heeft de wetgever het laatste woord bij het beoordelen van de grondwettigheid van wetten. De regering en het parlement staan er niet alleen voor: zij worden bijgestaan door de Raad van State. Aan de adviezen van dit Hoge College van Staat wordt doorgaans veel gezag toegekend. In hoeverre de Raad zijn reputatie waarmaakt, is niet geheel duidelijk. Tot op heden is vooral incidenteel of voor een vrij beperkte periode onderzocht hoe de Raad van State te werk gaat als hij wetsvoorstellen beoordeelt op hun verhouding tot de Grondwet.
Dit proefschrift geeft antwoorden op de vraag hoe wetgevingsadvisering structureel bijdraagt aan het bewaken van de grondwettigheid van wetgeving. Daartoe maakt het een nauwgezette analyse van een decennialange adviespraktijk over drie grondwetsbepalingen. Aan de orde komen de artikelen over onderwijsvrijheid, verdragsgoedkeuring en de positie van de gemeenteraad. Deze bepalingen zijn geselecteerd als belangrijke normen uit de breedte van de Grondwet die de wetgever binden. Door na te gaan hoe de Raad van State in 168 adviezen uitleg geeft aan de Grondwet, schetst het boek een rijk beeld van de consistentie en de kwaliteit van constitutionele toetsing in wetgevingsadviezen.

Summary:
Under Dutch constitutional law, the legislature has the final say on the constitutionality of acts of parliament. In assessing bills, the executive and the parliament are not entirely left on their own: they are assisted by the Council of State. The advisory opinions issued by the Council are considered to be authoritative. To what extent the Council actually lives up to its reputation, however, remains to be seen. Until now, research on the practice of the Council’s advisory work on upholding the Constitution mostly deals with occasional opinions or focuses on a rather limited time period.
This thesis provides answers to the question how advisory opinions on legislation contribute to assessing the constitutionality of bills. It contains a careful analysis of decades of the Council’s practice, in particular concerning three constitutional provisions. The topics discussed deal with the fundamental right to freedom of education, the approval of treaties and the position of the municipal council. These provisions have been selected since they represent the topical scope of the Dutch Constitution. By examining how the Council interpreted the Constitution in 168 opinions, issued between 1980 and present day, the thesis provides a rich image of the consistency and quality of constitutional review in legislative advice.