De averechtse effecten van de Wet Normering Topinkomens

Op 1. januari 2013 werd in Nederland het Wet Normering Topinkomens (WNT) van kracht, met als doel om de stijging van inkomens van topbestuurders in (semi)publieke organisaties te beperken. Dit artikel richt zich op de vraag wat de mogelijke bijkomende effecten van de WNT zullen zijn. Wij stellen dat een gedragstheoretische analyse deze bijkomende effecten in kaart kan brengen. We schetsen de aannames van drie benaderingen die tot nu toe vooral gebruikt werden om de loonontwikkeling van topmanagers in de private sector te verklaren: de efficiënte-markt-theorie, de managerial power theorie, en recenter de relatiesignaaltheorie. De efficiënte-markt-theorie roept de vraag op of de private en publieke arbeidsmarkten poreus zijn en dus mogelijk leidt tot verlies aan kwaliteit. De managerial power theorie impliceert dat de maatregelen effectief zullen zijn en de juiste balans herstelt. De relatiesignaaltheorie richt zich daarentegen op de ontwikkeling van de vertrouwensrelatie tussen de partijen en het nieuwe wettelijke kader bemoeilijkt deze aanzienlijk. Kostbare en geloofwaardige relatiesignalen zijn essentieel om dit soort vertrouwensbanden op te bouwen en in stand houden, en een salaris boven het marktniveau heeft de kenmerken van een krachtig relatiesignaal. Het ontbreken daarvan maakt de relatie ingewikkelder.