De perifere mobiliteitshub als meerzijdig platform? Een Fuzzy Delphi-studie naar de netwerkeffecten van aanbodstrategieën

Mobiliteitshubs worden steeds vaker naar voren gebracht als hoekstenen in vervoers- en ruimtelijk beleid om de bereikbaarheid en de leefbaarheid van landelijke gebieden in stand te houden. Op deze hubs komen vaste HOV-verbindingen samen met verschillende vormen van flexibel vervoer. Het is een alternatief voor een OV-systeem met dunne lijnen dat wordt gekenmerkt door indirecte routering, lage frequenties en beperkte haltering. In potentie bedient flexibel vervoer gebieden en tijdstippen met een te lage rendabiliteit voor vaste dienstregelingen, terwijl haltes in het OV-netwerk (hubs) een geclusterde vervoersvraag genereren voor flexibel vervoer. Er is nog weinig onderzoek gedaan naar de mate waarin vaste en flexibele vervoersdiensten elkaar aanvullen of wellicht juist eroderen. In dit paper wordt verslag gedaan van een onderzoek dat tot doel had om inzicht te krijgen in de netwerkeffecten van de aanwezigheid van OV-maatschappijen, deelmobiliteitsaanbieders en asset owners op twee typen perifere hubs: de P+R-hub en de rurale hub. In een Fuzzy Delphi-experiment (n=60) werd vertegenwoordigers van deze stakeholders een aantal mogelijke strategieën toegewezen om het gebruik van de hub te vergroten. We vroegen respondenten in hoeverre het waarschijnlijk is om een strategie te kiezen in reactie op een strategie van een andere stakeholder. De resultaten laten zien dat OV-maatschappijen en deelmobiliteitsaanbieders relatief ongevoelig zijn voor elkaars strategieën, hetgeen suggereert dat de positieve netwerkeffecten van aanbieders op de hub beperkt zijn. Door het verbeteren van de fietsbereikbaarheid en de aanleg van laadinfrastructuur op de hub kan de asset owner wel OV-maatschappijen en deelmobiliteitsaanbieders stimuleren om hun respectievelijke aanbod verder te ontwikkelen. Toekomstig onderzoek moet uitwijzen hoe de complementariteit tussen vaste en flexibele vervoersdiensten kan worden versterkt, waarbij kansen liggen voor het hervormen van vervoersconcessies en het integreren van hubs in bredere beleidspakketten voor de bereikbaarheid – en daarmee de leefbaarheid – in landelijke gebieden.