Eerder een worsteling dan een vrijpartij, de zoektocht van wetgever en rechter naar de menselijke maat in de sociale zekerheid

In deze bijdrage schetsen wij een beeld van de pogingen van de wetgever en de rechter om meer ruimte te geven aan de menselijke maat in de sociale zekerheid. Het algemene beeld is dat afstand wordt genomen van het dirigisme bij terugvorderingen, maatregelen en boetes en dat ruimte wordt geboden voor toepassing van het evenredigheidsbeginsel. Het dwingende wettelijke keurslijf om zo hard mogelijk tegen de burger op te treden wordt vervangen door een flexibeler regime dat de uitvoerende instellingen aanmoedigt belastende besluiten meer op hun merites te beoordelen. Van totaal loslaten is geen sprake, eerder van centraal geleide evenredigheidssturing. De CRvB beloopt het pad van de evenredigheidstoets op het ritme van een Echternachprocessie: veranderingen gaan moeizaam. Zo lijkt het streven naar de menselijke maat voor de wetgever en de rechter toch eerder op een worsteling dan op een vrijpartij.