Fatty acids in human evolution: contributions to evolutionary medicine

Darwin beschreef twee krachten in de evolutie: “natuurlijke selectie” en de “leefomstandigheden”; waarbij zijns inziens de laatste het meest belangrijk is. Ons erfelijk materiaal (genoom) ondergaat een zeer langzame aanpassing aan de snel veranderende leefomstandigheden. Evolutionaire geneeskunde leert ons dat typische welvaartsziekten, zoals hart en vaatziekte, suikerziekte, bepaalde soorten kanker en degeneratieve hersensziektes, worden veroorzaakt door een “mismatch” tussen onze eigenhandig veranderende leefomstandigheden en ons oeroude genoom. Voor de preventie en behandeling is het nodig om de veranderingen van onze leefomstandigheden sinds de landbouw- en de industriële- revolutie te erkennen en om gedetailleerd inzicht in te krijgen in deze veranderingen. Materialen en Methoden. We voerden een multi-disciplinaire literatuurstudie uit naar de leefomstandigheden van onze verre voorouders die leefden in Oost-Afrika. Met deze gegevens reconstrueerden wij de samenstelling van verschillende Oost-Afrikaanse voedingen in de Paleolithische tijd. Tevens verzamelden we melk, rode bloedcellen, navelstrengvaten en vetweefsel van traditioneel levende Oost-Afrikaanse volkeren en bepaalden hiervan de vetzuursamenstelling. Resultaten. Onze literatuurstudie toonde aan dat onze jagende en verzamelende voorouders leefden in het land-water ecosysteem en dus tenminste een deel van hun voedsel uit deze niche betrokken. Ten opzichte van onze huidige Westerse voeding hadden ze o.a. een lagere inname van koolhydraten en linolzuur, maar hogere innames van eiwit en de typische visolievetzuren EPA en DHA. Ons veldonderzoek in Oost-Afrika ondersteunde een hoge inname van visolievetzuren uit de lokale land-water ecosystemen. Conclusies. Verschillen tussen onze huidige Westerse voeding en die van onze Paleolitische voorouders dragen sterk bij aan het grote aantal jaren dat de Westerse bevolking leeft met chronische ziektes. De speurtocht naar antwoorden op de vraag hoe we deze situatie kunnen verbeteren wordt echter gehinderd door het huidige paradigma dat ons voorschrijft hoe studies naar de gezondheidsaspecten van onze voeding en leefstijl moeten worden uitgevoerd. Het lijkt simpel en dat is precies wat het is: om gezond oud te worden moeten we teruggaan naar de leefomstandigheden van de Steentijd, zoals vertaald naar de cultuur van de 21ste eeuw.