Inclusion: A question of attitudes? A study on attitudes and the social participation of students with special educational needs in regular primary education

Het Nederlandse onderwijssysteem bestond lange tijd uit een tweedelig onderwijssysteem: regulier- versus speciaal onderwijs. Door de invoering van diverse beleidsvormen en het toekomstig Passend Onderwijs gaan er steeds meer kinderen met beperkingen naar de reguliere school, in plaats van naar het speciaal onderwijs. De term ‘inclusief onderwijs’ wordt vaak gebruikt om deze ontwikkeling aan te duiden. Een belangrijke gedachte achter inclusief onderwijs is dat kinderen met beperkingen in het reguliere onderwijs meer mogelijkheden hebben voor sociale contacten met kinderen uit de buurt. Hoewel een grote groep kinderen met beperkingen inderdaad aansluiting vindt bij leeftijdsgenoten zonder beperkingen, is dit niet voor alle kinderen het geval. Zij worden niet geaccepteerd door leeftijdgenoten en hebben geen vriendschappen in de klas. Het is onduidelijk waardoor kinderen met beperkingen deze moeilijkheden ondervinden. In dit onderzoek wordt getracht meer zicht te krijgen op de attitudes van direct betrokkenen (leerkrachten, ouders en klasgenoten) ten opzichte van kinderen met beperkingen in het reguliere basisonderwijs en factoren die invloed hebben op hun acceptatie. De uitkomsten geven aan dat leerkrachten, ouders en klasgenoten neutrale attitudes hebben. Ouders en klasgenoten zijn vooral terughoudend als het gaat om persoonlijk contact met een kind met een gedragsprobleem. Daarnaast laat het onderzoek zien dat diverse persoonlijke-, klasgenoten- en klasfactoren belangrijk zijn in de acceptatie van kinderen met beperkingen, zoals sociale problemen in de klas, de attitudes van klasgenoten en de aanwezigheid van een klas-assistent. Deze uitkomsten kunnen gebruikt worden in het ontwikkelen van interventies om de acceptatie van kinderen met beperkingen in het reguliere basisonderwijs te verbeteren.