Kwaliteit mag geen toeval zijn: Zeven basisscholen voor het voetlicht

De scholen in deze brochure vertegenwoordigen verschillende typen kwaliteitszorg. Van beginnende tot vergevorderde, van gemiddelde tot wisselende kwaliteitszorg. Maar wat verstaan we daar eigenlijk onder? Halverwege het schooljaar 2003/2004 deden 939 basisscholen mee aan een internetenquête van het Gronings Instituut voor Onderzoek van het Onderwijs. Het was een representatief onderzoek dat liet zien door welke bril scholen naar kwaliteitszorg kijken. Gaat het een school om het bepalen en beoordelen van de bestaande kwaliteit (positiebepaling) of om het verbeteren van de schoolorganisatie (schoolontwikkeling)? Of misschien om allebei, of juist geen van beide? Aan de hand van de antwoorden hebben de onderzoekers de basisscholen via een zogenaamde clusteranalyse in vier groepen ingedeeld. Deze clusters of typen van kwaliteitszorg beschrijven we hieronder. Opmerkelijk is dat schoolgrootte, leerlingpopulatie, mate van verstedelijking en denominatie niet onderscheidend blijken te zijn als het om kwaliteitszorg gaat. Er zijn grote scholen die nog in het beginstadium zitten en kleine scholen die vergevorderd zijn. Er zijn dorpsscholen die gemiddeld scoren en stadsscholen die uitblinken. Ook is niet bepalend hoe veel scholen er onder het bestuur vallen en of er een bovenschools management is. Er zijn eenpitters die wisselend scoren en scholen onder een groot bestuur waar de kwaliteitszorg nog in de kinderschoenen staat. Verder zeggen alle scholen zelf in hoge mate te bepalen hoe hun kwaliteitssysteem eruitziet. Ook hebben zij ongeveer dezelfde ondersteuningswensen: zij willen wel advies over geschikte kwaliteitszorginstrumenten, maar hebben geen interesse in deelname aan een scholennetwerk. Hun huidige instrument vinden ze beter geschikt voor kwaliteitszorg in het algemeen dan voor schoolontwikkeling. Over de betrouwbaarheid en gebruikskwaliteit van het instrument zijn zij wel tevreden.