Maternal brain involvement in (pre)eclampsia. Pathophysiology and long-term consequences.

Zwangerschapsvergiftiging (pre-eclampsie) komt voor bij 5-7% van alle zwangerschappen in Nederland en is een belangrijke oorzaak van moedersterfte. Hierbij ontstaat tijdens de zwangerschap een hoge bloeddruk en komen eiwitten terecht in de urine. Als complicatie hiervan kan vochtophoping in de hersenen optreden waardoor de moeder stuipen krijgt, dit wordt eclampsie genoemd. Hoe pre-eclampsie kan leiden tot eclampsie is nog grotendeels onbekend, evenals de invloed van zwangerschap op de hersenen. In dit proefschrift is met behulp van zwangere proefdiermodellen gevonden dat hersenbloedvaten van zwangere ratten meer doorlaatbaar zijn voor vocht wanneer de (bloed)druk stijgt. Mogelijk wordt deze doorlaatbaarheid voor vocht beïnvloed door veranderingen tijdens de zwangerschap in de eiwitten die waterkanaaltjes vormen in de hersenen (aquaporines). Ook werd aangetoond dat de hersenbloedvaten van zwangere ratten met pre-eclampsie minder goed reageren op een hoge (bloed)druk dan de hersenvaten van gezonde zwangere en niet-zwangere proefdieren. Deze resultaten suggereren dat zowel de gezonde zwangerschap als pre-eclampsie de hersenen kwetsbaarder maken voor het ontwikkelen van vochtophoping en dus eclampsie. Tot voor kort werd gedacht dat vrouwen die pre-eclampsie of eclampsie doormaakten hiervan restloos genezen. Recent onderzoek heeft echter aangetoond dat deze vrouwen jaren nadien op hersenscans vaker kleine hersenveranderingen vertonen, zogenaamde wittestoflaesies, dan vrouwen die een gezonde zwangerschap hadden. De precieze oorzaken en gevolgen van deze wittestoflaesies zijn onduidelijk. Mogelijk hebben de wittestoflaesies gevolgen op het gezichtsvermogen (zien). In dit proefschrift werd beschreven dat vrouwen die eclampsie doormaakten een lagere kwaliteit van leven rapporteren met betrekking tot het gezichtsvermogen dan vrouwen die een gezonde zwangerschap hadden. Dit bleek niet veroorzaakt te worden door uitval van delen van het gezichtsveld (het gebied dat iemand kan overzien terwijl rechtuit wordt gekeken) want deze bleken intact bij vrouwen die eclampsie hadden gehad. Wat betreft de mogelijke oorzaak van de wittestoflaesies bij vrouwen die in het verleden (pre-)eclampsie hadden, werden aanwijzingen gevonden dat de laesies gerelateerd zijn aan een aanleg voor het krijgen van hart- en vaatziekte op latere leeftijd.