Meer rechtsbescherming is goed, maar niet ten koste van de machtsbalans

Wij begrijpen de stelling zo dat het regeringsvoorstel om gedeeltelijk constitutionele toetsing te introduceren (ten aanzien van een aantal bij naam genoemde klassieke grondrechten), dient te worden uitgebreid met de bevoegdheid wetgeving te toetsen aan algemene rechtsbeginselen. Het hoofdmotief van de regering is namelijk het versterken van rechtsbescherming van burgers tegen schrijnend nadelige gevolgen ten gevolge van wetstoepassing en daar past toetsing aan rechtsbeginselen goed bij. Recente discussie richt zich in die context met name op mogelijke toetsing van formele wetgeving aan het evenredigheidsbeginsel. Wij onderschrijven de noodzaak tot betere rechtsbescherming, maar achten toetsing aan algemene rechtsbeginselen desondanks onverstandig. Ons grootste bezwaar is dat dezelfde rechter die wetten aan algemene beginselen zou toetsen ook zou bepalen welke rechtsbeginselen aanwezig zijn in het rechtssysteem en wat daarvan de inhoud is. Onzes inziens levert dat een te grote verschuiving op in de machtsbalans in onze trias politica, waar de wetgever wordt geacht het primaat genieten. Het heeft onze voorkeur om wetgeving te maken die de rechter voldoende aanknopingspunten om ‘bedrijfsongevallen’ te voorkomen. Dat doet het meest recht aan de taakverdeling tussen rechter en wetgever: waarin de wetgever de (algemene) normen stelt en de rechter concrete gevallen waarin wetstoepassing onjuist uitpakt kan bijsturen.