Mindfulness voor mantelzorgers; een tijdelijk succes of winst op lange termijn? Een kwantitatief en kwalitatief onderzoek naar de langetermijnuitkomsten van een training Mindfulness-Based Stress Reduction voor overbelaste mantelzorgers

Samenvatting
Dit kwantitatieve en kwalitatieve onderzoek is opgezet om een bijdrage te kunnen leveren aan de literatuur omtrent de langetermijnuitkomsten van Mindfulness-Based Stress Reduction voor de kwaliteit van leven van mantelzorgers. Er is middels kwantitatieve data beoogd in kaart te brengen wat de invloed is van de verandering in sociale steun, hulp vragen, ervaren druk, ervaren grip op het leven, sociaal functioneren en pijn op de relatie tussen de kwaliteit van leven direct na de training mindfulness en drie maanden na de training. Daarnaast is er met behulp van kwalitatieve data ingegaan op factoren die een eventuele verandering in kwaliteit van leven van mantelzorgers verklaren. Voor dit onderzoek is er gebruik gemaakt van data die verkregen zijn op verschillende meetmomenten; een voormeting, nameting, follow-upmeting na drie maanden en een follow-upmeting na negen maanden. De onderzoeksgroep voor het kwantitatieve deel bestaat uit 50 mantelzorgers en voor het kwalitatieve deel zijn zes interviews afgenomen. Om een antwoord te verkrijgen op de onderzoeksvraag is een stapsgewijze regressieanalyse en een moderatie-analyse uitgevoerd. Uit de resultaten blijkt dat drie maanden na de training dezelfde positieve uitkomsten in kwaliteit van leven te zien zijn als direct na de training. Daarnaast lijkt de verandering in pijn een moderatie-effect aan te tonen en geldt: des te lager de kwaliteit van leven bij de nameting, des te hoger de kwaliteit van leven bij de follow-upmeting na drie maanden, bij een vermindering in pijn. Uit de interviews komt naar voren dat de kwaliteit van leven bij een follow-upmeting na negen maanden hetzelfde is als direct na de training, mits de mantelzorgsituatie constant is gebleven. Daarnaast zijn bij drie of meer mantelzorgers de sociale steun, hulp vragen, ervaren druk, ervaren grip op het leven, sociaal functioneren en pijn verbeterd sinds de training. Andere factoren die van invloed zijn op de verandering in kwaliteit van leven van mantelzorgers zijn het contact met andere mantelzorgers, betere communicatie en een goede nachtrust. Op basis van de uitkomsten van het onderzoek wordt aanbevolen vervolgonderzoek te doen naar de rol die de vermindering in pijn speelt op de kwaliteit van leven van mantelzorgers. Daarnaast zouden de getrainde mantelzorgers gefaciliteerd kunnen worden in het volgen van wijkgerichte terugkombijeenkomsten, om het contact onderling te stimuleren en de verkregen handvatten uit de training te behouden.