Neuromodulation of cerebral blood flow

Dit proefschrift behandelt de modulatie van de cerebrale doorbloeding (cerebral blood flow, CBF) door cervicale elektrische stimulatie en de aanname dat het sympathisch zenuwstelsel hierin een specifieke rol speelt. Enkele resultaten met cervicale ruggenmergsstimulatie (spinal cord stimulation, SCS) waren ons bekend, maar we hebben ervoor gekozen ons te richten op transcutane elektrische neurostimulatie (TENS) omdat dit niet invasief is. De anatomische aspecten van innervatie van cerebrale vaten wordt beschreven en de rol van de sympathicus in CBF regulatie in mensen wordt aangetoond. Er is een laboratoriumopstelling gecreëerd om fysiologische metingen te kunnen verrichten tijdens het gebruik van TENS of SCS en zijn statistische methodes toegepast voor ad hoc analyse. Deze metingen en methoden zijn vervolgens toegepast in drie afzonderlijke studies met kleine groepen vrijwilligers en patiënten. Deze studies geven inzicht in hoe de effecten van elektrische stimulatie op CBF bestudeerd kunnen worden, in de klinische effecten van elektrische stimulatie (wat betreft CBF) en in de toepasbaarheid van elektrische stimulatie bij patiënten. Concluderend kan gesteld worden dat TENS veilig toepasbaar lijkt, maar niet geschikt is om onrustige patiënten te behandelen. Bij het gebruik van TENS zijn aanwijzingen gevonden dat de cerebrale doorbloeding wordt verbeterd, maar alleen als het systeem al onder druk staat. Bij de experimenten met SCS hebben we ook beïnvloeding van het sympathische systeem gevonden. We postuleren een rol voor een “trigemino-sympathische” reflexboog. Voordat conclusies getrokken kunnen worden of neurmodulatie een klinische rol van betekenis kan spelen is meer onderzoek nodig (naar invasievere methodes). Hierover worden aanbevelingen gedaan.