Overhead gewaardeerd: verbetering van de balans tussen waarde en kosten van overhead bij organisaties in de publieke sector

Overhead publieke organisaties kan beter en goedkoper De bedrijfsvoering van veel publieke organisaties kan worden verbeterd door de overheadfuncties beter in te richten. Dat resulteert in lagere overheadkosten en een hogere waardering door de interne klanten. Tussen de 27 onderzochte sectoren bestaan grote verschillen in de omvang van de overheadkosten. Zelfs bij organisaties in dezelfde sector kan de overhead een factor twee verschillen. Dat is niet wenselijk, want een hogere overhead leidt niet tot een hogere productie. Belangrijke oorzaak voor verschillen tussen organisaties blijkt te zijn dat de ene organisatie deze functies veel strakker heeft ingericht dan de andere. Wat vooral goed werkt is het centraal vaststellen van de omvang van de overheadafdelingen, in combinatie met heldere afspraken tussen interne aanbieders en interne afnemers over het dienstverleningsniveau. Bij veel organisaties zijn die afspraken nu echter niet helder. Interne doorbelasting van overheadkosten blijkt lang niet altijd zinvol te zijn. Een overweging om kosten door te belasten is dat lijnmanagers daar kostenbewust van zouden worden. In de praktijk worden de managers echter vaak vooral op andere organisatiedoelen aangesproken. Ook kan het leiden tot onwenselijke verschillen in de dienstverlening aan afdelingen. Uit het onderzoek blijkt verder dat schaalvergroting niet tot schaalvoordelen leidt. De omvang van de overhead is nagenoeg evenredig met de omvang van de organisatie, tenzij de organisatie kleiner is dan 300 arbeidsplaatsen. Tot slot blijkt dat het centraal positioneren van staffuncties ook bij een grote organisatie goed kan werken. Voordeel hiervan is dat de overhead goed zichtbaar is, wat tegendruk creëert en de overhead laag houdt. Bij grote organisaties zijn de stafafdelingen vaak verspreid over de hele organisatie, waardoor ze niet goed zichtbaar zijn.