The biology of human hematopoietic stem and progenitor cells in acute myeloid leukemia, aging and autologous transplantation

Aan de basis van het hematopoietische (bloedvormende) systeem staan de hematopoietische stamcellen, die via gespecialiseerde voorlopercellen uitrijpen tot alle functionerende bloedcellen. Dit proefschrift richt zich op de biologische eigenschappen en functies van hematopoietische stam- en voorlopercellen in verschillende situaties. In de eerste studies ligt de focus op acute myeloïde leukemie. We laten zien dat het analyseren van specifieke genexpressie patronen van de leukemische stamcelrijke celpopulatie leidt tot de identificatie van genen die prognostische waarde hebben. Ons onderzoek naar nucleophosmine gemuteerde acute myeloïde leukemie toont dat MEIS1 een belangrijk doelwitgen is in deze vorm van leukemie. Voor de diagnostiek van de nucleophosmine mutatie is het van belang zowel immunohistochemische kleuring als moleculaire technieken te gebruiken. Omdat acute myeloïde leukemie veel voorkomt bij ouderen en veroudering van het beenmerg mogelijk een rol speelt in het ontstaan van leukemie, hebben we onderzoek gedaan naar de effecten van veroudering op beenmerg van gezonde mensen. De resultaten suggereren dat veroudering onder normale omstandigheden weinig invloed heeft op de functie van hematopoietische stam- en voorlopercellen, maar dat in situaties van chemotoxische effecten en transplantatie oudere beenmergcellen minder goed functioneren. Tot slot hebben we de lange termijn effecten van autologe stamceltransplantatie op het beenmerg onderzocht. Uit deze studies blijkt dat de compositie van verschillende groepen voorlopercellen in het beenmerg van de transplantatiepatiënten is veranderd. Daarbij is de functionaliteit van de voorlopercellen afgenomen en hebben ze een verhoogde delingsactiviteit. Mogelijk verklaren deze factoren het verminderde herstellend vermogen van het getransplanteerde beenmerg in het geval van herhaalde chemotherapie.