Threat is in the eye of the beholder: Cognitive bias modification in the prevention of adolescent social anxiety

Veel jongeren hebben last van sociale angst en zijn bang dat anderen negatief over hen zullen denken, vooral in sociale situaties of situaties waarin je moet presteren. Eerder onderzoek heeft laten zien dat angstige mensen vooral te letten op informatie die hun angst bevestigt; waarbij ze de neiging hebben om ambigue informatie (bv. iemand die zonder te groeten langsloopt) eerder negatief dan positief te interpreteren. Zo’n selectieve manier van informatieverwerking houdt logischerwijs de angst in stand of maakt de angst nog intenser. In samenwerking met Esther Sportel onderzocht Eva de Hullu of een internettraining die specifiek deze vertekeningen aanpakt (Cognitieve Bias Modificatie; CBM) in staat is om sociale angst en faalangst te verminderen en het ontstaan van ernstiger klachten zoals angststoornissen te voorkomen (zie www.projectpasta.nl). Van de ruim 1800 scholieren (12-14 jaar) die meededen aan een screening op 25 scholen selecteerden zij 240 scholieren die last hadden van faalangst of sociale angst. Zij kregen de CBM training, een cognitieve gedragstraining (CGT) in een groep op school, of geen training. Zoals verwacht lieten de angstige adolescenten voor de training een vertekende (dreiging-bevestigende) informatieverwerking zien: zij hadden relatief negatieve automatische associaties met sociale situaties en interpreteerden ambigue sociale situaties op een relatief negatieve manier. Zowel de CBM als de CGT had op korte termijn een gunstig –maar klein- effect op sociale angst; na twee jaar bleek de meerwaarde van de training echter verdwenen en lieten de scholieren zonder training een vergelijkbare daling zien in sociale angst. Op de lange termijn zorgde de CBM training wel voor een relatief sterke afname van faalangst en negatieve automatische associaties. Mede gezien de relatief lage kosten van CBM lijkt het daarom zinvol om verder onderzoek te doen naar mogelijke toepassingen van CBM om faalangst te verminderen en te voorkomen.