Wie zit aan het stuur? Sturingsscenario’s voor publieke mobiliteit en hubs in het landelijk gebied

Bereikbaarheid in landelijke gebieden is cruciaal voor maatschappelijke deelname en kansengelijkheid. In landelijke gebieden in Nederland ervaart 12% van de bevolking een laag niveau van bereikbaarheid, terwijl de auto dominant is geworden. Het leidt tot grotere afstanden tot dagelijkse activiteiten en benadeelt degenen die afhankelijk zijn van het openbaar vervoer. Dit dilemma raakt aan vragen over rechtvaardigheid, investeringen in openbaar vervoer, en de verdeling van de effecten van beleid.
Het artikel haakt in op de opkomst van het concept 'publieke mobiliteit' waar een flexibelere inzet van publieke middelen om 'de juiste mobiliteit op de juiste plaats en tijd' te bieden centraal staat. Het ideaalbeeld is een collectief vervoerssysteem van geïntegreerde mobiliteitsdiensten dat de reiziger van A naar B brengt. De realisatie va publieke mobiliteit vraagt om samenwerking tussen publieke en private actoren op verschillende schaalniveaus om te komen tot een integraal mobiliteitssysteem. De sturing van dit systeem wordt echter gekenmerkt door institutionele fragmentatie.

Om de beleidskeuzen voor de sturing van publieke mobiliteit in landelijke gebieden te verkennen hebben we vijf scenario’s ontwikkeld geformuleerd langs de dimensies schaal en verantwoordelijkheid. Elk scenario vertegenwoordigt een andere benadering van publieke mobiliteit: 1) Markt, Centraal; 2) Overheid, Centraal; 3) Markt, Decentraal; 4) Overheid, Decentraal; 5) Netwerk, Schaal overstijgend. De scenario’s richten zich op een tijdshorizon tot 2040 en leggen de focus op rurale mobiliteitshubs als fysieke schakels tussen collectief vervoer, vraagafhankelijk vervoer en deelmobiliteit.

Tijdens de kampvuursessie gebruiken we de scenario's als denkoefening om beleidskeuzen voor de sturing van publieke mobiliteit te verkennen.