A social network perspective on bullying

Begrijpen we pesten beter als we de vraag stellen: “wie pest wie”? Helpt het als we weten wie met elkaar bevriend zijn en elkaar soms verdedigen? Hoe onderzoek je pestrelaties tussen kinderen op een goede manier? Gijs Huitsing bestudeert pesten als een groepsproces en beantwoordt in zijn proefschrift deze vragen met behulp van sociale netwerkanalyse. Hij kijkt daarbij naar het gedrag en de relaties van alle kinderen in een groep. De groep bestaat niet alleen uit de pesters en slachtoffers, maar ook uit verdedigers. De netwerkgegevens zijn afkomstig van kinderen in verschillende leeftijdsgroepen (5- tot 12-jarigen) van basisscholen uit Finland, Nederland, en Zwitserland.
Verscheidene aspecten van pestnetwerken zijn onderzocht, zoals de structurele kenmerken (dit zijn veelvoorkomende relationele patronen in netwerken) en samenhang tussen negatieve en positieve netwerken. Hierbij werd gevonden dat slachtoffers elkaar soms verdedigen als ze door dezelfde kinderen gepest worden. Verder blijkt dat verdedigers van slachtoffers het risico lopen op vergelding door de pesters. Daarnaast blijkt dat pesters elkaar ook verdedigen, met name als ze dezelfde slachtoffers hebben gekozen. Er is blijkbaar niet altijd een duidelijk onderscheid tussen pesters, slachtoffers en verdedigers, mogelijk omdat kinderen vaak bij verschillende relaties zijn betrokken die nog aan verandering onderhevig zijn. Dit werd ook duidelijk uit analyses van een jonge leeftijdsgroep, waarbij werd gevonden dat kinderen en leerkrachten het meestal redelijk eens zijn over welke kinderen pesten en gepest worden, maar niet per se over wie pest wie.