Angiogenesis in tumor and adjacent non - tumorous parenchyma - molecular presentation before and after therapy

Kanker is een van de meest voorkomende doodoorzaken wereldwijd. Om te kunnen groeien hebben tumoren (nieuwe) bloedvaten nodig, genaamd angiogenese. Voor de productie van moleculen betrokken bij angiogenese, is zowel de tumor zelf als het omliggend niet-tumorhoudend weefsel van belang. Het doel van dit proefschrift is het bestuderen van de angiogene status van glioblastomen, colorectale levermetastasen, gastroenteropancreatische neuroendocriene levermetastases, hepatocellulaire carcinomen en hun niet tumorcel-bevattende omgeving waarbij er wel of geen behandeling met angiogenese remmer gegeven is. De genexpressie en de bijbehorende eiwitlokalisatie in de tumor en omgeving van belangrijke angiogene moleculen zijn hierbij bestudeerd.
We hebben in dit promotieonderzoek in een preklinisch muismodel aangetoond dat de combinatietherapie, COX-2 remmer en radiotherapie, een veelbelovende behandeling is om tumorreductie te bewerkstelligen bij glioblastomen. Daarnaast hebben we aangetoond in humane tumoren dat het aangrenzende leverweefsel van zowel primaire levertumoren als van levermetastasen, zowel voor als na anti-angiogene therapie, een verhoogd angiogeen moleculair expressieprofiel laat zien. Wellicht fungeert het aangrenzende parenchym als een bron van angiogene prikkels die vervolgens tumorgroei kunnen stimuleren. Ten aanzien van de levertumoren zelf hebben we laten zien dat , hoewel bepaalde levertumoren radiologisch veel bloedvaten laten zien, dit niet automatisch betekent dat ze ook eenzelfde angiogeen profiel hebben. Daaraan toegevoegd hebben radiologisch hypervasculaire levermetastasen geen verhoogde expressie van de bestudeerde angiogene moleculen, in vergelijking met hypovasculaire levermetastasen. Deze nieuwe inzichten hebben meer kennis gegenereerd ten aanzien van de moleculaire opbouw voor en tijdens behandeling van zowel primaire tumoren als metastasen zoals bestudeerd in dit proefschrift.