Body experience in patients with mental disorders

De verstoring van de lichaamsbeleving bij mensen met psychiatrische problematiek staat in dit proefschrift centraal. Deze persoonlijke, subjectieve beleving van het lichaam kan onderverdeeld worden in drie domeinen: de waardering van het eigen lichaam, lichaamsbewustzijn, waarbij het gaat om de waarneming van signalen als honger maar ook vermoeidheid en spanning en lichaamsattitude waarbij gedacht kan worden aan acceptatie van en trots op het eigen lijf, ervaren vitaliteit, maar ook aan aspecten als aanraking en seksualiteit. Bij een groot aantal psychiatrische stoornissen wordt in de klinische praktijk een negatieve of verstoorde lichaamsbeleving gerapporteerd; verbetering hiervan is een belangrijk doel van psychomotorische therapie. Het meten van lichaamsbeleving gebeurt echter nauwelijks, onder andere vanwege een gebrek aan goede meetinstrumenten.
Dit proefschrift beschrijft onderzoek naar de psychometrische kwaliteit en validiteit van een meetinstrument voor lichaamsattitude, de Dresdner Körperbildfragebogen, binnen zowel de algemene bevolking als bij verschillende groepen mensen met psychiatrische problematiek (depressie, traumagerelateerde problematiek, langdurige ernstige onverklaarde lichamelijke klachten). De studies in dit proefschrift laten zien dat bij deze groepen patiënten de lichaamsattitude veel negatiever is dan die van de algemene bevolking. Vooral aspecten als acceptatie van het lichaam, ervaren vitaliteit en tevredenheid met seksualiteit worden negatief beleefd. Vrouwen met traumatische ervaringen, vaak ook seksueel trauma, in de voorgeschiedenis beleven hun lichaam het meest negatief.
Aanbevolen wordt om in de behandeling meer aandacht aan deze negatieve lichaamsbeleving te besteden onder andere met behulp van psychomotorische therapie en de onderzochte vragenlijst in te zetten om de effecten van een dergelijke behandeling zichtbaar te maken.