Competition in two-sided markets: tuning in to the Dutch radio broadcasting industry

Dit proefschrift gaat over de Nederlandse radiomarkt, waarbij de nadruk ligt op het tweezijdige karakter van deze markt. Een radiostation biedt luisteraars programmering en adverteerders de mogelijkheid om potentiële consumenten te informeren over hun product. De vraag naar radiostations komt dus zowel van luisteraars als adverteerders, waarbij het station als een platform fungeert tussen beide groepen. Daarnaast kenmerken tweezijdige markten zich door de externaliteiten die adverteerders en luisteraars op elkaar uitoefenen. Met andere woorden: hoe meer advertenties een radiostation uitzendt, hoe minder luisteraars. Echter hoe meer luisteraars, hoe aantrekkelijker een radiostation is voor adverteerders. De economische literatuur laat zien dat de economische analyses voor reguliere, eenzijdige markten doorgaans niet opgaan voor tweezijdige markten met name op het gebied van mededinging. Dit proefschrift bestudeert derhalve het effect van toetreding op marktaandelen, de mate van marktmacht, en fusies in de Nederlandse radiomarkt. Daarnaast bevat dit proefschrift een theoretische analyse van de radiomarkt, waarbij we de voorkeuren van luisteraars voor radiostations en geadverteerde producten expliciet modelleren. Het onderzoek laat zien dat de voorkeuren van luisteraars in sterke mate afhangen van het format van de radiostations. Toetreding tot de radiomarkt leidt alleen tot marktuitbreiding als er sprake is van differentiatie door het introduceren van nieuwe formats. De mate van markmacht gemeten door de Lerner-index, een maatstaf die gebruikelijk is binnen de economie, wordt aanzienlijk onderschat indien er geen rekening wordt gehouden met de netwerkeffecten in de radiomarkt. Fusies leiden tot meer advertenties wat een negatief effect heeft op luisteraars. De winsten van alle radiostations nemen toe ondanks dat de advertentieprijzen dalen voor de fuserende stations. De empirische bevindingen suggereren dat het netwerkeffect niet alleen wordt bepaald door het absolute aantal luisteraars, maar ook wordt beïnvloed door de demografische samenstelling van het luisterpubliek. Het belang van demografische kenmerken voor zowel voorkeuren van luisteraars als adverteerders vormt de motivatie voor het theoretische hoofdstuk. We analyseren een tweezijdige duopolie, waarbij radiostations heterogeen zijn vanuit het oogpunt van adverteerders. In deze opzet hebben radiostations een prikkel om zich op een andere dimensie te differentiëren dan hun adverteerders. De welvaartseffecten zijn niet eenduidig en hangen cruciaal af van de mate van aversie tegen advertenties