De vergelding voorbij? Verslag van een workshop over de rol van vergelding in het in 2017 in het leven geroepen ‘reviewmechanisme’ voor de levenslange gevangenisstraf, ter gelegenheid van de Landelijke Strafrechtsdag georganiseerd door de Vakgroep Strafrecht en Criminologie van de Rijksuniversiteit Groningen op 16 juni 2017 in Groningen.

In 2016 is naar aanleiding van de rechtspraak van het Europees Hof ter bescherming van de Rechten van de Mens (EHRM) door de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie een ‘reviewmechanisme’ voor de verkorting van de levenslange gevangenisstraf ontworpen. Het mechanisme is trapsgewijs opgebouwd. Na 25 jaar detentie wordt onderzocht of de levenslanggestrafte in aanmerking komt voor ‘op terugkeer gerichte activiteiten’. Na 27 jaar detentie wordt door de minister ambtshalve een gratieprocedure gestart. In die procedure staat de vraag centraal of de veroordeelde in vrijheid gesteld kan worden. In de workshop is de vraag behandeld welke rol de vergelding in dit mechanisme (eerste en tweede trap) speelt en welke rol de vergelding – gezien de rechtspraak van het EHRM – überhaupt na 25 jaar detentie nog zou kunnen spelen. Het onderwerp werd ingeleid met een terugblik op de tenuitvoerlegging van de levenslange gevangenisstraf in Nederland sinds de Tweede Wereldoorlog en werd geïllustreerd aan de hand van de casus Hans van Z.