Fetal programming in pregnancy-associated disorders: Studies in novel preclinical models

Het prenatale leven wordt gekenmerkt door snelle groei en ontwikkeling van de foetus. Tijdens deze periode worden organen gevormd en de rijping van alle organen en weefsels gaat samen met een snelle groei van het lichaam. Dit is een zeer kritische periode in het mensenleven, omdat de omgeving tijdens de zwangerschap de fysiologie van de foetus kan vormen om het optimaal te laten functioneren in de rest van het leven. Blootstelling aan ongunstige omstandigheden in het vroege leven kan echter een langdurige nadelige invloed hebben op de fysieke en mentale gezondheid. Dit fenomeen wordt ‘foetale programmering’ of ‘Developmental Origins of Health and Disease’ hypothese genoemd.
Tijdens de zwangerschap ondergaat het lichaam van de moeder verschillende lokale en systemische veranderingen in metabolisme, immunologie en hart en vaten. Deze veranderingen zorgen voor optimale groei en ontwikkeling van de foetus. Wanneer de beschikbaarheid van voedingsstoffen of het functioneren van de placenta niet optimaal is, zal dit leiden tot verminderde groei van de foetus en de ontwikkeling van zwangerschapscomplicaties. De meest voorkomende complicaties waarbij de intra-uteriene omstandigheden niet optimaal zijn, zijn pre-eclampsie, intra-uteriene groeivertraging en zwangerschapsdiabetes. Deze complicaties worden gekenmerkt door een complexe etiologie en kunnen het risico op de ontwikkeling van andere complicaties vergroten. Daarnaast wordt de foetus hier ook aan blootgesteld, wat leidt tot een verhoogd risico op cardiovasculaire en metabole aandoeningen later in het leven. Welke factoren tijdens de zwangerschap betrokken zijn bij deze foetale programmering is echter nog grotendeels onbekend.
Het ontwikkelen van preklinische modellen voor zwangerschapscomplicaties is belangrijk om de effecten van verschillende factoren tijdens de zwangerschap op foetale programmering te onderzoeken. Het onderzoek beschreven in dit proefschrift focust op nieuwe modellen voor de meest voorkomende zwangerschapscomplicaties en het effect daarvan op de gezondheid van de foetus. De resultaten in dit proefschrift zouden nuttig kunnen zijn voor het evalueren van ernst van foetale programmering en het bepalen van klinisch beleid op dit gebied.
In dit proefschrift laten we nieuwe preklinische modellen van zwangerschapscomplicaties zien die waardevol zijn voor het bestuderen van foetale programmering als gevolg van een niet-optimale intrauterine omgeving. Deze modellen zijn zeer belangrijk om de mechanismen die een rol spelen in het beïnvloeden van levenslange gezondheid te ontrafelen. Het achterhalen van deze mechanismen kan helpen om selectieve en geslachtsspecifieke diagnostische en therapeutische middelen te ontwerpen om nadelige foetale programmering tegen te gaan. De modellen die in dit proefschrift beschreven worden benaderen het klinische verloop van de zwangerschapscomplicaties met als doel de hiaten in translationeel onderzoek naar foetale programmering te overbruggen.