La traduction médicale du français vers le mooré et le bisa: Un cas de communication interculturelle au Burkina Faso

Burkina Faso heeft ruim elf miljoen inwoners en er worden meer dan zestig talen gesproken. De belangrijkste taal is het Moore, dat door de helft van de inwoners wordt gesproken; verder is er onder meer het Bisa, een kleine regionale taal. Frans is de officiële taal, maar slechts tien tot vijftien procent van de bevolking kan zich hierin uitdrukken; het grootste deel is analfabeet. In zo’n meertalige en multiculturele omgeving neemt het vertalen een belangrijke plaats in. Dat geldt in het bijzonder voor de gezondheidscampagnes die de overheid opzet en waarbij vanuit het Frans naar de inheemse talen wordt vertaald. Promovendus Yoda onderzocht interculturele verschillen in de visie op gezondheid, ziekte en seksualiteit. Voor zijn onderzoek koos hij vertalingen van recente voorlichtingsbrochures over aids in het Moore en het Bisa. Het onderwerp aids is taboe in Burkina Faso en veel andere Afrikaanse landen. Yoda concludeert onder meer dat informatie pas overkomt als de vertalers aansluiten bij de sociale en pragmatische functie van de taal in de doelcultuur, zoals het gebruik van beleefdheidsvormen. Verder blijkt het problematisch dat het westerse ‘mechanische’ beeld van het lichaam en het ziekteproces soms botst met inheemse opvattingen, waarbij bovennatuurlijke oorzaken voor ziekte worden gezocht.