Q fever during pregnancy: lessons from the Dutch epidemic

Van 2007 tot 2010 kampte Nederland met een Q-koortsuitbraak van ongekende omvang, met meer dan 4000 humane gevallen. Q-koorts is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Coxiella burnetii. Het is een zoönose, wat betekent dat de bacterie verspreid wordt van dieren op mensen. Met name melkgeiten en –schapen zijn de bron van de humane besmettingen in Nederland. Besmetting van mens-op-mens is zeer zeldzaam. Een acute C. burnetii infectie wordt gekenmerkt door koorts, hepatitis of pneumonie, maar verloopt in 60% van de gevallen asymptomatisch. De incubatietijd is één tot drie weken. Het stellen van de diagnose Q-koorts is lastig, temeer omdat C. burnetii hooginfectieus is en afkapwaarden voor serodiagnostiek niet vaststaan. Bijdragend in de diagnostiek is de antigene variatie die C. burnetii vertoont. Afhankelijk van de duur van infectie produceert het lichaam antistoffen tegen antigenen in een bepaalde fase (eerst tegen fase II antigenen, vervolgens tegen fase I). Hierdoor is er een onderscheid te maken tussen een doorgemaakte infectie, acute infectie of chronische infectie. Na het stellen van de diagnose acute Q-koorts, bestaat de eerste keuze behandeling uit een kuur doxycycline voor minimaal twee weken. Een acute infectie leidt in 1-5% van de gevallen tot een chronisch ziektebeeld, waarbij endocarditis of infecties van vasculaire structuren kunnen ontstaan. De kans op het ontwikkelen van chronische Q-koorts wordt groter geacht bij immuungecompromitteerden, patiënten met pre-existent klep- of vaatlijden en zwangeren. Een langdurige behandeling met doxycycline gecombineerd met hydroxychloroquine is in het geval van chronische Q-koorts aangewezen.