Side activities by non-farmers: in search of personal and rural development

Nevenactiviteiten van burgers (niet-boeren) zijn belangrijk voor het platteland. Ze hebben economische, sociale en ruimtelijke effecten op plattelandsgemeenschappen. Toch is er niet veel onderzoek naar gedaan, en is er ook in het plattelandsbeleid weinig aandacht voor; nevenactiviteiten van boeren krijgen veel meer aandacht. Toch is in deze studie vastgesteld dat de helft van alle nevenactiviteiten op het platteland in handen is van burgers. Daaruit volgt dat dit soort ondernemers een rol van betekenis kan spelen in plattelandsontwikkeling. Een nevenactiviteit zoals die hier bestudeerd is, is een activiteit die thuis uitgeoefend wordt, die voor een neveninkomen zorgt op het niveau van het huishouden, en die wordt uitgeoefend door niet-boeren. Nevenactiviteiten kunnen allerlei vormen hebben, zoals het aanbieden van goederen en diensten voor recreatie en toerisme, van zelf geproduceerde goederen en van ambachtelijke producten en kunst. Het onderzoek combineert kwalitatieve en kwantitatieve methoden, en is gebaseerd op gegevens over 260 activiteiten in 36 gemeenten in Nederland. Nevenactiviteiten blijken in de eerste plaats belangrijk op het persoonlijke niveau, ze dragen bij aan het welbevinden. De eigenaren streven naar meer kwaliteit van leven, persoonlijke ontwikkeling, en naar evenwicht tussen werk en privé. De aanleiding voor het beginnen van een nevenactiviteit zit vaak grote veranderingen in het persoonlijk leven. Ook speelt de plek een belangrijke rol. Economisch blijken de bestudeerde nevenactiviteiten niet erg belangrijk. Toch dragen ze bij aan de verbreding van de plattelandseconomie en aan de leefbaarheid. Het zijn vaak aanjagers van sociale vitaliteit en welbevinden.