Space between the borders? The participation of young people in decision-making during their stay in secure residential care

Participatie van jongeren in beslissingen die hun leven en ontwikkeling betreffen is één van de basisbeginselen van het Verdrag voor de Rechten van het Kind (VRK) en daarmee ook een fundamenteel recht voor alle jongeren die verblijven in gesloten residentiële zorg. Daarnaast wordt participatie van jongeren in besluitvorming gezien als een belangrijk aspect in het zorg- en behandelingsproces van jongeren. Ondanks het feit dat de zorg en behandeling in gesloten residentiële zorg in eerste instantie gebaseerd is op een gedwongen maatregel en hiermee de ruimte voor jongeren om invloed uit te oefenen beperkt wordt, is ook op grond van gedragswetenschappelijke bronnen duidelijk dat participatie van jongeren binnen gesloten zorg van belang is.
Het doel van ons onderzoek is om inzicht te krijgen in de participatie van jongeren in besluitvorming tijdens hun verblijf in gesloten residentiële zorg. Daartoe hebben we, ten eerste, de bestaande praktijk van residentiële zorg en jongerenparticipatie bestudeerd; ten tweede, de ervaringen en percepties van jongeren en professionals op dit punt in kaart gebracht; en, ten derde, onderzocht hoe het perspectief van jongeren in besluitvorming ingebracht kan worden.
De resultaten laten zien dat er in toenemende mate aandacht is voor participatie van jongeren in besluitvormingsprocedures in gesloten residentiële zorg. Gelijktijdig komt met deze gesloten context de complexiteit van het participatievraagstuk naar voren. Zo zijn er vele contextuele factoren die een − faciliterende of inperkende − rol spelen in het participatieproces van jongeren. De opvattingen en het handelen van professionals op de werkvloer zijn van cruciaal belang voor het realiseren van participatie van jongeren in besluitvormingsprocessen. Bij het implementeren van participatie in de praktijk dient hier rekening mee gehouden te worden.